Παρόλα αυτά μαζί

Ένα ντοκυμανταίρ της Ανζελίκ Κουρούνης και του Θωμά Ιακόμπι

Προβληματισμοί

Αλλά οι κάτοικοι αυτών των τριών χωριών, το ένα στο Κόσσοβο, το άλλο στην Κύπρο και το τρίτο στο Ισραήλ, έχουν επιλέξει συνειδητά να ζήσουν όλοι μαζί [...]

Η πρόθεσή μας

Τώρα, η Ανζελίκ και ο Θωμάς επιθυμούν να διηγηθούν τις διασταυρούμενες ιστορίες των ακτιβιστών που έκαναν μια τόσο διαφορετική επιλογή [...]

Πόλεμοι γίνονται σε διάφορα μέρη της γης και καταστρέφουν τις χώρες όπου διεξάγονται. Συχνά είναι αποτέλεσμα αιώνιου μίσους ανάμεσα σε διαφορετικές εθνικές ομάδες ή κράτη. Πολλές φορές όμως, δυο λαοί ή δυο εθνικές μειονότητες των οποίων οι ηγεσίες ή οι κοινότητες συγκρούονται ζουν στο ίδιο χωριό. Ωστόσο η επιβίωση των μεν προϋποθέτει τον ακρωτηριασμό της χώρας των δε. Η εθνική γιορτή των μεν αποτελεί ημέρα πένθους για τους δε, και πολλοί στην ευρύτερη κοινότητα αντιλαμβάνονται την συνύπαρξη ως ένδειξη αδυναμίας ή ακόμα και ως προδοσία.

Τέτοια χωριά όμως υπάρχουν: στο Κόσσοβο, στην Κύπρο, στο Ισραήλ. Σ’αυτά, η καθημερινότητα προέχει, και αντί να μισεί ο ένας τον άλλο, οι κάτοικοι μαθαίνουν, ερευνούν, και τελικά συνεχίζουν να συνυπάρχουν ειρηνικά.

Ο σκοπός μας είναι να διηγηθούμε τις διασταυρούμενες ιστορίες των χωριών αυτών με τα λόγια των ίδιων των κατοίκων τους.

Προβληματισμοί

Τα ερωτηματικά παραμένουν. Ποια ιστορία θα διδαχτούν τα παιδιά του χωριού; Πως θα γιορτάσεις την ανεξαρτησία του Κοσσόβου όταν είσαι Σέρβος κάτοικος του μοναδικού μεικτού χωριού της χώρας; Πως θα υπερασπίσεις την πολυπολιτισμικότητα όταν η Σερβία δεν αναγνωρίζει την ανεξαρτησία του Κοσσόβου; Πως θα συζητήσεις την επανένωση της Κύπρου σε ένα χωριό που δεν διχάστηκε ποτέ; Πως θα νοιώσεις τον άλλο όταν ο στρατός της χώρας του σου παίρνει το σπίτι; Πως μπορείς, στο Ισραήλ, να φανταστείς ένα κοινό μέλλον Ισραηλινών και Παλαιστινίων όταν τα αιματηρά επεισόδια είναι καθημερινά; Πως απαντάς σε αυτούς που σε λένε προδότη;

Η ευκολότερη λύση βέβαια θα ήταν ο καθένας να επιλέξει μια πλευρά. Αλλά οι κάτοικοι αυτών των τριών χωριών, το ένα στο Κόσσοβο, το άλλο στην Κύπρο και το τρίτο στο Ισραήλ, έχουν επιλέξει συνειδητά να ζήσουν όλοι μαζί, ο καθένας με τα ήθη και τα έθιμά του. Να αναλύσουν, χωρίς ταμπού, αυτά που τους ενώνουν χωρίς να ξεχάσουν αυτά που τους χωρίζουν, και να το κάνουν από κοινού. Να εμμείνουν σταθερά, όσο δύσκολο και να είναι, ενάντια σε αυτούς που προωθούν τον διχασμό.

Η επιθυμία μας είναι να διηγηθούμε αυτήν την καθημερινότητα, αυτήν την προσπάθεια, αυτήν την μοναδική εμπειρία που προσφέρουν τρία χωριά άγνωστα μεταξύ τους, και αυτό για τρεις λόγους:

  1. Ώστε να ακουστεί η φωνή των ακτιβιστών που έκαναν μια τόσο διαφορετική επιλογή στη ζωή τους
  2. Ώστε να διαδοθεί η εμπειρία τους, η οποία επαναλαμβάνεται από χώρα σε χώρα κάτω από πολύ διαφορετικές συνθήκες
  3. Ώστε να αποδειχτεί ότι, ενώ ο εξτρεμισμός κερδίζει έδαφος ανά τον κόσμο, άνθρωποι που θεωρητικά είναι μεταξύ τους εχθροί μπορούν να συνυπάρξουν ειρηνικά και με αλληλοσεβασμό.

Η πρόθεσή μας

Για την Ανζελίκ Κουρούνης και τον Θωμά Ιακόμπι, τα θέματα μειονοτικής ταυτότητας και αφοσίωσης στην «μητέρα πατρίδα» παραπέμπουν σε προσωπικά βιώματα. Πρόκειται για ερωτήματα που σημάδεψαν τα παιδικά τους χρόνια και πολλές φορές πλήγωσαν τις προσωπικές τους σχέσεις.

Η Ανζελίκ γεννήθηκε στην Γαλλία από Έλληνες γονείς και μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον ελληνικό, συντηρητικό, χαρακτηριστικό της ομογένειας. Ο Θωμάς κατάγεται από την Τρανσυλβανία, δηλαδή από την γερμανική μειονότητα της Ρουμανίας. Μεγάλωσε στην πόλη Κλουζ, επίσης γνωστή ως Klausenburg στα Γερμανικά, σε ένα αστικό γερμανόφωνο περιβάλλον με υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο. Η πόλη αυτή απετέλεσε καταφύγιο για τον πατέρα του για να σπουδάσει, καθώς εκεί μπορούσε να αποκρύψει την γερμανική του καταγωγή και να γλιτώσει την καταδίωξη ως υποτιθέμενος υποστηρικτής του Χίτλερ.

Μερικά από τα ζητήματα που αντιμετώπισαν ήταν διαφορετικά, καθώς η Ανζελίκ ανήκει σε μεταναστευτική κοινότητα ενώ ο Θωμάς κατάγεται από μια παλιά εθνική μειονότητα. Ωστόσο, τα κοινά τους σημεία παραμένουν πασιφανή. Και οι δυο τους πάντα αναγκάζονταν να πάρουν θέση σχετικά με τις ταυτότητές τους. Είσαι Ελληνίδα ή Γαλλίδα, Γερμανός ή Ρουμάνος; Τι προτιμάς, την Γαλλία ή την Ελλάδα, την Ρουμανία ή την Γερμανία; Κι αν γίνει πόλεμος, τι θα κάνεις, ποια χώρα θα υποστηρίξεις; Αυτή είναι μια ερώτηση που τέθηκε με ιδιαίτερα σκληρό τρόπο στη μητέρα του Θωμά, η οποία πλήρωσε την γερμανο-τρανσυλβανική καταγωγή της με τρία χρόνια στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας του Στάλιν. Και αυτό μολονότι δεν υπήρξε ποτέ οπαδός των Ναζί αλλά αντιθέτως είχε κρύψει αντιστασιακούς πιλότους κατά την διάρκεια του πολέμου. Οι Ρουμάνοι θεώρησαν ότι, ως Γερμανίδα, όφειλε να πληρώσει για τον πόλεμο του Χίτλερ. Δεν της αναγνωρίστηκε ποτέ το δικαίωμα επιλογής ή ακόμα το δικαιολογητικό της αμφιβολίας.

Στα παιδικά τους χρόνια η Ανζελίκ και ο Θωμάς δεν ήξεραν πώς να απαντήσουν σε αυτές τις ερωτήσεις. Μεγαλώνοντας όμως επέλεξαν να τις εξετάσουν στα ντοκυμανταίρ τους, να συναντήσουν άλλους που πάλι δεν είχαν απαντήσεις. Όταν όμως βρέθηκαν σε τρία χωριά με μεικτό πληθυσμό, το ένα στην Κύπρο, το άλλο στο Κόσσοβο και το τρίτο στο Ισραήλ, συνάντησαν για πρώτη φορά ανθρώπους των οποίων η επιλογή είναι να μη δώσουν απαντήσεις, αλλά να δράσουν και να προτείνουν έτσι έναν διαφορετικό τρόπο ζωής.

Τώρα, η Ανζελίκ και ο Θωμάς επιθυμούν να διηγηθούν τις διασταυρούμενες ιστορίες των ακτιβιστών που έκαναν μια τόσο διαφορετική επιλογή στη ζωή τους. Βρίσκονται συχνά απομονωμένοι, αλλά όψεις της εμπειρίας τους επαναλαμβάνονται σε διαφορετικές χώρες αλλά και κάτω από πολύ διαφορετικές συνθήκες. Ενώ η άκρα δεξιά, ο ρατσισμός και ο ναζισμός κερδίζουν έδαφος ανά τον κόσμο, αυτά τα τρία χωριά αποδεικνύουν στην πράξη ότι άνθρωποι που θεωρητικά είναι εχθροί μπορούν να συνυπάρξουν ειρηνικά και με αλληλοσεβασμό.

Βιογραφικά

Ανζελίκ Κουρούνης

Ανταποκρίτρια γαλλόφωνων ΜΜΕ με έδρα την Αθήνα για την Ελλάδα και τα Βαλκάνια

Υπηκοότητες: Ελληνική και Γαλλική

Γλώσσες: άπταιστα Γαλλικά, Ελληνικά, Αγγλικά και Ισπανικά, περιορισμένη γνώση της Τουρκικής και Αλβανικής

Πτυχιούχος του Institut des hautes études internationales (Σορβόννη), πτυχιούχος του πανεπιστημίου Paris VIII (ιστορία και πολιτικές επιστήμες)

Θωμάς Ιακόμπι

Ανταποκριτής διαφόρων γαλλόφωνων ΜΜΕ στην Αθήνα (La Croix, Deutsche Welle, Econostrum, Radio Fribourg, Radio Jura)

Υπηκοότητα: Γερμανική

Γλώσσες: άπταιστα Γερμανικά, Γαλλικά, Αγγλικά, Ισπανικά, Ρουμανικά και Ελληνικά

Συνεργασίες Α. Κουρούνης/Θ. Ιακόμπι:

«Κύπρος: Είναι Η Συμφιλίωση Εφικτή;» (8 λεπτά, 2017, RTSR) – Σε αναμονή απάντησης από το φεστιβάλ ταινίας μικρού μήκους του Παρισιού Courts Devant 2017

«Χρυσή Αυγή: Προσωπική Υπόθεση» (90 λεπτά, 2016, ARTE, OmniaTV) – Βραβείο Averroès Junior του φεστιβάλ Primed 2016 (Μασσαλία),ειδικό βραβείο της επιτροπής του φεστιβάλ LAGAFF (Λος Άντζελες), επίσημη συμμετοχή στα φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, Καλαμάτας, Λος Άντζελες, Τορόντο, Βαρκελώνης, Λονδίνου, Λυών, Μασσαλίας, Καννών, Αβάνκας, Βερολίνου, Πράγας, Βρυξελλών, Τιράνων

«Άγιον Όρος: Σιγή Χωρίς Γυναίκες» ­(8 λεπτά, 2016, RTSR) – Σε αναμονή απάντησης από το φεστιβάλ ταινίας μικρού μήκους του Παρισιού Courts Devant 2017

«Νέβε Σαλόμ/Ουαχάτ αλ-Σαλάμ: Ένα Σχολείο Μοναδικό» (8 λεπτά, 2015, RTSR, Faut Pas Croire)– Επιλέχτηκε για μια σειρά προβολών στα γαλλικά σχολεία από το 2015 για την προώθηση της συνύπαρξης των λαών

«Ελλάδα: Ατελείωτη Λιτότητα» ­(8 λεπτά, 2015, RTSR, TTC)

«Η Σαρία Υπάρχει Και Στην Ευρώπη» (8 λεπτά, 2015, RTSR, Faut Pas Croire)

«Η Νοσταλγία Των Σαξόνων Της Τρανσυλβανίας» (8 λεπτά, 2015)

«Οι Υποσχέσεις Της Χρυσής Αυγής» (26 λεπτά, 2014, Yemaya/Arte Reportages)

«Κύπρος: Η Διάσωση Των Εκκλησιών Και Τζαμιών Και Η Προώθηση Της Ειρήνης» ­(8 min, 2014, RTSR)

«Χρυσή Αυγή Και Ορθοδοξία» (8 λεπτά, 2013, RTSR) – Επίσημη συμμετοχή στο φεστιβάλ ελληνικού κινηματογράφου του Λονδίνου (2014)

«Αλβανία: Η Βίβλος Ενάντια Στο Κανούν» (8 λεπτά, 2013, RTSR)

«Ελλάδα: Μια Καινούργια Γη» ­(29 λεπτά, 2012, Envoyé Spécial, Capa/France 2)

«Ο δρόμος Των Ρομά» (14 λεπτά, 2010, CBC, Une heure sur terre)

«Κύπρος: Βίζα Για Έναν Εφιάλτη» (10mn, 2008, EPN Productions/Capa, Effet Papillon) – Επίσημη συμμετοχή στο φεστιβάλ μεσογειακού κινηματογράφου της Μασσαλίας και το φεστιβάλ κινηματογράφου του Κλερμόν-Φεράν

Ατομικές ταινίες και άλλες συνεργασίες της Α. Κουρούνης

«Ελλάδα, Αλληλεγγύη: Πως Τα Μπαλώνουμε» ­(9 λεπτά, 2013, Capa/Canal+) – Επίσημη συμμετοχή στο φεστιβάλ ελληνικού κινηματογράφου του Λονδίνου

«Ελλάδα, Το Μεγάλο Ξεπούλημα» (­9 λεπτά, 2013, Capa/Canal+, Effet Papillon)

«Η Λίστα Λαγκάρντ» (10 min, 2012, RTSR, Mise au Point) σε συνεργασία με τον Αναστάσιο Λιάρο

«Ελλάδα/Γερμανία: Δύο Βιώματα, Δύο Οικογένειες» (15 λεπτά, 2012, RTSR, Toutes Taxes Comprises)

«Ελλάδα: Πιάσε Με Αν Μπορείς» (9 λεπτά, 2012, Capa/Canal+, Effet Papillon)

«Ελλάδα, Η Κάτω Βόλτα» (26 λεπτά, 2011, Capa/France 2, Envoyé Spécial) σε συνεργασία με τους Philippe Laigner και Donatien Lemaître – ρεκόρ ακροαματικότητας της εκπομπής

«Το Ζήτημα Της Τρομοκρατίας Στην Ελλάδα» ­(9 λεπτά, 2011, Capa/Canal+, Effet Papillon)

«Ακτινοβολημένοι Στο Καζακστάν» (33 λεπτά, 2010, Capa/France 2) – Βραβείο του ελεύθερου λόγου της εκδήλωσης Journées du grand reportage, Μασσαλία 2011, επίσημη συμμετοχή στο Figra 2011, το φεστιβάλ περιβαλλοντολογικής ταινίας της Μπουρζ 2011, το φεστιβάλ Ilaria Alpi (Italie), το φεστιβάλ Scoop του Ανζέ 2011

«Καζακστάν: Πυρηνικά Αποτελέσματα» ­(10 λεπτά, 2009, Capa/Canal+) – Διεθνές βραβείο ΜΜΕ του φεστιβάλ Planète Manche 2009

«Το Χρέος Του Αίματος» (26 min, 2008, Capa/France 2, Envoyé Spécial) «17Ν: Η Τρομοκρατία, Ένα Άλλο Πρόσωπο Της Ελλάδας» (52 min, 2004, Phares et Balises) σε συνεργασία με την Chantal Lasbath

Συν-συγγραφέας του «Trouble on the Far Right» (αγγλόφωνη δημοσίευση, εκδόσεις Transcrit, 2016)

Συν-συγγραφέας του «Πρόσωπα της κρίσης» (εκδόσεις La Libella, 2015)

«Η Ελλάδα με πληγώνει» (άρθρο δημοσιευμένο στην εφημερίδα Le Monde, 19.09.2013) – Επίσημη συμμετοχή στην εκδήλωση Assises du journalisme, Μετς 2013